De kruidenspiraal van Mme Zsazsa

Bijna dag op dag vijf jaar geleden gaven Eva, Joke, Dorien, Kristien, Els en ik een feestje voor het verschijnen van het zalige Groeten Uit Transitië. (Volg die facebookpagina, er gebeurt vanalles).
Ondertussen was ik buiten ook een nieuw project begonnen. Moestuin 2.0. Groter, mooier en charmanter dan welke moestuin ook.
Ik was mij al jarenlang aan het amuseren met bij te houden hoe de moestuin van mijn dromen er moest uitzien en eindelijk kon ik er aan beginnen. Met een aannemer als vader (en wonend in het ouderlijke huis) woon ik hier praktisch op een bouwwerf, kleine stenen, grote stenen, rode stenen, grijze stenen, platte en dikke stenen, voor de meesten waarschijnlijk bouwpuin, voor mij alle onderdelen voor een Kruidenspiraal!

Vijf jaar later gaat de kruidenspiraal binnenkort tegen de vlakte, niet omdat ik er dan uiteindelijk toch niet content van was, maar enkel omdat ze moet plaatsruimen voor iets anders. De verbeterde moestuinversie, Moestuin 3.0. Even groot, waarschijnlijk minder mooi of charmant, maar een pak praktischer dan de vorige versie.
Ge kunt niet alles willen, niet waar?

Om de kruidenspiraal een waardig afscheid te geven (en eigenlijk omdat ik toevallig bij deze foto's uitkwam) presenteer ik u vandaag: de aanleg der kruidenspiraal anno 2013!



Eerst de theorie!
Een kruidenspiraal is opgebouwd gelijk een slakkenhuis. Moest je een slakkenhuis plattrappen en van alle stukjes een 2D cirkel proberen te maken dan zou je met een veel grotere oppervlakte eindigen dan het oorspronkelijke grondoppervlak van de spiraal. Dus je krijgt op een spiraal veel meer kruiden kwijt dan in volle grond. Wat vooral een pluspunt is voor mensen met een kleine tuin. Niet meteen mijn hoofdreden dus. Maar omdat zo'n spiraal volledig is opgebouwd uit stenen (de grond die je ziet is enkel het bovenste laagje) creëer je een apart microklimaat in de tuin. De stenen nemen overdag de warmte op en geven dit gedurende de nacht traag weer af. Op de spiraal is het droog en arm aan voedingstoffen. Warm, droog en arm. Perfect voor de meeste Mediterrane kruiden die vaak verzuipen of wegkwijnen in de volle grond.
Je kan zo'n spiraal dan volproppen met zoveel mogelijk verschillende kruiden waarbij de Mediterraanse boven staan en de zachtere meer beneden, maar dat was niet mijn bedoeling. De spiraal werd volledig vrijgehouden voor Zuiderse kruiden, die zo wat meer ruimte krijgen. De andere kruiden kregen ook hun speciale plekje, meer daarover onderaan.
De plantruimte beperkt zich trouwens niet alleen tot in de spiraal, ook aan de buitenkant, in de kieren en spleten kunnen kruiden heel gelukkig worden. En als zij de ruimte niet innemen dan willen er vast wel bijen of andere diertjes wonen.

Onderaan de spiraal wordt er een grote ton ingegraven, hier kunnen vogels en insecten drinken en kikkers en padden een schuilplaats zoeken. Zoveel te groter en dieper de ton, zoveel te beter voor alle beestjes die er komen wonen.


Stap 1
Zet de kruidenspiraal uit op de grond, maak de cirkel zo groot dat je makkelijk tot in het midden kan reiken en je later niet op of tussen de planten moet staan.
Dit kan op verschillende manieren, teken de vorm met een stok in de aarde of meteen met de echte stenen. Kleinere stenen zijn natuurlijk makkelijker te verleggen.

Stap 2
Graaf aan het eind van de spiraal een diepe ton in.

Vul de ton met stenen zodat ze niet omhoog floept door eventueel grondwater. (En er later geen kind of dier in verzuipt.)

Stap 3
Bouw de spiraal op, vervang de kleine stenen stelselmatig door de echte.


De mooie stenen bewaar je voor de buitenkant en de andere komen binnenin.
Elke nieuwe buitenste laag stenen leg je wat naar binnen zodat de spiraal kleiner wordt naar boven toe. Let er op dat je de buitenste stenen voldoende stut.

Stap 4
Vul de binnenkant tetrisgewijs zo goed mogelijk op met grote en kleine stenen en vul dan aan met kleinere steentjes en puin zodat de binnenkant stevig is en later niet inzakt.

Werk verder de hoogte in.

Stap 5
Pas wanneer alle stenen op hun plaats liggen en de vorm je volledig aanstaat breng je een laag aarde aan, let er wel op dat de helft niet in de waterton belandt.

Zo ziet ge het ook eens van een andere kant.

Stap 6
En dan mogen de plantjes erin. In de loop van de jaren zijn er hier en daar wat plantjes verschoven, zo bleek de oregano het niet zo geweldig goed te doen bij weken droogte (itt de tijm) en had de rozemarijn toch wat meer plaats nodig. Kijk op de tekening voor een goede invulling.

De vaste kruiden die wat meer TLC nodig hebben die kregen hier een plekje, zo konden ze lekker met hun voeten in de volle (nattere), rijkere grond staan. Eenjarige kruiden die staan in mijn moestuin gewoon tussen de groenten en degene die zich uitzaaien die kregen een plekje tussen de vaste groenten.

En hoe dat er anno 2018 dan gaat uitzien, wel daar ben ik even benieuwd naar!